کشور اسپانیا یکی از پرطرفدارترین کشورهای جهان در میان گردشگران خارجی است؛ اما با ارتقا سیستم آموزش عالی این کشور در دهه اخیر، مهاجرت تحصیلی به اسپانیا هم به یکی از هدف‌های مسافران این سرزمین تبدیل شده است.

 جالب است بدانید تعداد قابل توجهی از دانشگاه های اسپانیا در لیست 500 دانشگاه برتر جهان جای گرفته‌اند.

از ژانویه 2015، مشاوره مدارس بین‌المللی (ISC) اسپانیا 210 مدرسه را آماده پذیرش دانش‌آموزان بین‌المللی معرفی کرد. به عقیده مجمع ISC یک مدرسه بین‌المللی باید بخشی از دوره آکادمیک یا تمام دوره را به زبان انگلیسی برگزار کند.

 از آن سال به بعد دانش‌آموزان بین‌المللی امکان تحصیل به زبان انگلیسی را در این کشور یافتند.

پس از اتمام دوره دبیرستان، متقاضی می‌تواند در مقاطع تحصیلات آکادمیک دانشگاهی ادامه تحصیل دهد. به طور کلی، دوران پیش از دیپلم متوسطه در سیستم آموزشی اسپانیا 16 سال است. 

در صورت تمایل به ادامه تحصیل مقاطع عالی در پایان دوره متقاضی باید دو سال دیگر (پیش‌نیاز دانشگاه) به تحصیل بپردازد.

به عبارتی دیگر، اگر دانشجو بخواهد در دانشگاه تحصیل کند، باید دوره Bachillerato در دو سال آخر دبیرستان را بگذراند.

 دانش‌آموزان پس از پایان این دوره می‌توانند در آزمون ورودی دانشگاه مورد نظر یا به عبارت دقیق‌تر آزمون Pruebas de Acceso a la Universidad به اختصار PAU شرکت کنند.

به طور عامیانه به کنکور ورودی دانشگاه‌ها Selectividad گفته می‌شود. آزمون La Selectividad که معمولا در ماه ژوئن برگزار می‌شود، از دو بخش تشکیل شده است.

 بخش «عمومی» که پاسخ به آن برای همه شرکت‌کنندگان اجباری است و بخش «اختصاصی» که پاسخ به آن اختیاری و بر پایه مباحث متمرکز بر علاقه و رشته مورد نظر شرکت‌کنندگان طراحی شده است.

به طور کلی، شرایط ورود به دانشگاه های اسپانیا بر اساس نمره معدل دوره دو ساله پیش‌دانشگاهی (60 درصد) و نمره دریافت شده از آزمون La Selectividad (40 درصد) تعیین می‌شود.

 با کسب حداقل امتیاز مورد نظر متقاضی برای تحصیل در دانشگاه های اسپانیا باید پذیرش تحصیلی دریافت کند. البته راه دیگری هم برای ادامه تحصیل وجود دارد.

بر اساس قوانین آموزش عالی، برای شرکت در دوره Grado Superior باید 18 سال سن داشت. دانش‌آموزان پس از دوره پیش‌دانشگاهی می‌توانند در این دوره‌های تخصص فنی و حرفه‌ای مشغول به تحصیل شوند. 

دانشگاه ها به دو گروه دانشگاه‌های دولتی و خصوصی تقسیم می‌شوند؛ از میان 76 دانشگاه این کشور، تنهای 45 مورد از آن‌ها دولتی هستند. همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، پیش از اخذ پذیرش تحصیلی دانشگاه های اسپانیا باید مدرک فارغ‌التحصیلی (پیش‌دانشگاهی) Bachillerato دریافت شود.

کشور اسپانیا فرصت‌های بسیار ارزنده‌ای را برای متقاضیان مهاجرت تحصیلی ایجاد کرده است؛ مهم نیست که در چه رشته‌ای و از کدام دانشگاه پذیرش تحصیلی دریافت کرده‌اید، سیستم آموزشی آن به خوبی سازمان یافته و به درستی اجرا می‌شود و شرایط تحصیل برای تمامی اقشار مهیا شده است.

اسپانیا

کشور اسپانیا سومین کشور محبوب در زمینه مطالعات بین‌الملل شناخته شده است؛ در واقع این کشور از نظر دانشجویان بین‌المللی از ایالات متحده گرفته تا انگلیس، ایتالیا و فرانسه، از جنبه‌های گوناگونی سرآمد بوده است؛ 

از جمله کیفیت زندگی، هوای پاک و طبیعتی دلپذیر، امکان تحصیل به زبان انگلیسی در بیشتر برنامه‌های آموزش عالی، امکان یادگیری زبان اسپانیایی به رایگان، صرفه‌جویی در هزینه‌ها، پیوستن به خیل عظیمی از دانشجویان بین‌المللی و تحصیل در محیط چندفرهنگی.

ویزای تحصیلی اسپانیا از نوع چندبار ورود است و دارنده آن بدون محدودیت می‌تواند در مرزهای کشورهای عضو این پیمان تردد کند.

 کشور اسپانیا از تاریخ ۲۵ ژوئن ۱۹۹۱ به عضویت این معاهده در آمده و از اعضای قدیمی آن است؛ از این رو، دریافت ویزای اسپانیا و اقامت این کشور پس از دوران تحصیل اهمیت بسیاری برای ایرانی‌ها دارد. 

متقاضیان مهاجرت تحصیلی می‌توانند با کسب مجوز تحصیل و ویزای تحصیلی اسپانیا مشغول به کار دانشجویی شوند. با اینکه سقف کار دانشجویی نهایت 30 ساعت در هفته (در مقطع دکتری) است، اما درآمد حاصل از آن می‌تواند بخشی از هزینه‌های زندگی و تحصیل در اسپانیا را پوشش دهد.

 افزون بر این، داشتن سابقه کار در کنار مدرک تحصیلی از کشور اسپانیا می‌تواند آینده شغلی متقاضی مهاجرت تحصیلی را تضمین کند.

دارندگان ویزای تحصیلی اسپانیا پس از شروع دوره آکادمیک می‌توانند بستر سفر خانواده خود را نیز فراهم کنند. بر اساس قوانین مهاجرتی این کشور، خانواده متقاضی (همسر و فرزندان زیر 18 سال) می‌توانند با ویزای همراه او را در طول دوره آکادمیک همراهی کنند.

از میان بهترین دانشگاه های اسپانیا می‌توان به دانشگاه مادرید، دانشگاه بارسلونا، دانشگاه خودگردان بارسلونا، دانشگاه نابارا، دانشگاه لاریوژا و … اشاره کرد که تقریبا تمامی رشته‌های تحصیلی را در هر سه مقطع آکادمیک برای علاقمندان به مهاجرت تحصیلی ارائه می‌دهند.

تحصیل در دانشگاه‌های دولتی اسپانیا برای متقاضیان مهاجرت تحصیلی خارج از اتحادیه اروپا هم بسیار کم‌هزینه و تقریبا رایگان است؛

 اما اغلب دوره‌های آکادمیک به زبان اسپانیولی برگزار می‌شوند. در واقع برای تحصیل ارزان‌تر باید مدرک زبان اسپانیولی با نمره بسیار خوب ارائه کرد.

علاوه‌بر این، با ارائه رزومه تحصیلی درخور می‌توان بورسیه دولت یا دانشگاه های اسپانیا شد. در این صورت بسته به شرایط متقاضی و وضعیت تحصیلی او طبق استاندارهای آموزشی این کشور بخشی از هزینه‌های تحصیل و حتی زندگی پوشش داده می‌شود. 

به طور کلی، تحصیل کاملا رایگان برای دانشجویان بین‌المللی تقریبا غیرممکن است؛ چراکه دولت اسپانیا برای کسب درآمد اقدام به جذب علاقمندان مهاجرت تحصیلی کرده است.

 بنابراین تحصیل رایگان به طور عمده عملا منتفی است؛ مگر اینکه متقاضی پذیرش تحصیلی شرایط ویژه و رزومه آموزشی و کاری بسیار درخشانی داشته باشد.

برای جلب نظر افرادی که به دنبال مهاجرت تحصیلی هستند، در بیشتر دانشگاه‌های خصوصی این کشور دوره‌های تمامی مقاطع به زبان انگلیسی هم برگزار می‌شود. از این رو، متقاضیان پذیرش تحصیلی نیازی به یادگیری زبان اسپانیولی ندارند.

برای شرکت در دوره‌های دانشگاه‌های انگلیسی‌زبان، متقاضیان پذیرش تحصیلی موظف به ارائه مدرک زبان انگلیسی با نمره بالا هستند. هر یک از موسسات آموزشی بسته به رشته و مقطع نمره مشخصی برای کارنامه‌های آزمون‌های معتبر بین‌المللی در نظر گرفته‌اند.

اغلب دانشگاه‌ها برای پذیرش تحصیلی مقطع کارشناسی نمره 6 آیلتس یا معادل آن، مقطع کارشناسی ارشد نمره 6.5 آیلتس یا معادل آن و برای پذیرش تحصیلی مقطع دکتری نمره 7 آیلتس یا معادل آن را در نظر گرفته‌اند.

 البته پذیرش تحصیلی برخی رشته‌ها مانند رشته‌های زیرمجموعه علوم پزشکی و علوم مهندسی به نمره زبان و معدل بالاتری نیاز دارند.

اگر سطح زبان انگلیسی متقاضی از میزان تعیین شده موسسات آموزش عالی کمتر باشد، می‌تواند برای اخذ پذیرش تحصیلی و ویزای تحصیلی اسپانیا امیدوار باشد؛ در سیستم آموزشی این کشور کالج‌های تقویت مهارت زبان (چه انگلیسی و چه اسپانیولی) ایجاد شده که پیش‌نیاز دوره دانشگاهی طراحی شده‌اند.

 متقاضیان مهاجرت تحصیلی با شرکت در این دوره‌ها، با تقویت مهارت زبانی خود می‌توانند در دوره‌های آمادگی آزمون هم شرکت کنند و به دانشگاه‌های دولتی هم راه‌یابند. 

با اینکه مهارت زبان انگلیسی یا اسپانیولی در مرحله اخذ ویزای تحصیلی اسپانیا هم اهمیت دارد، اما برای شرکت در دوره زبان کالج، ارائه مدرک زبان با نمره پایین‌تر از معیار مهاجرت تحصیلی، در نتیجه پرونده درخواست خللی وارد نمی‌کند.

در سیستم آموزش عالی اسپانیا بازه زمانی مشخصی برای تحصیل در مقاطع آکادمیک تعیین نشده است؛ اما بهتر است علاقمندان مهاجرت تحصیلی در شرایط سنی مناسب مقطع برای پذیرش اقدام کنند.

 برای مثال بهترین سن تحصیل در اسپانیا برای متقاضیان در مقطع کارشناسی از 18 سال تا حداکثر 26 سال است.

متقاضیان مهاجرت تحصیلی برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد بهتر است تا حداکثر 36 سال درخواست خود را به ثبت برسانند. برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا هم باید تا حداکثر 50 سال اقدام کرد.

 باید توجه داشت که اولویت ارائه پذیرش تحصیلی به علاقه‌مندان مهاجرت تحصیلی با سنین مناسب هر مقطع است.

البته افرادی که دیگر فاکتورهای پذیرش تحصیلی را داشته باشند، اما سنین آن‌ها در مرز بازه سنی تعیین شده باشد، می‌توانند با ارائه رزومه کاری خوب و سوابق آکادمیک درخور، شانس خود را امتحان کنند. 

پوشش گپ تحصیلی با سابقه شغلی مرتبط می‌تواند راه مناسبی برای جلب توجه مسئولان پذیرش تحصیلی و به خصوص آفیسر پرونده درخواست ویزای تحصیلی باشد.

با اینکه تحصیل در اسپانیا به زبان انگلیسی هم امکان‌پذیر است؛ اما در بیشتر دانشگاه‌ها تدریس مقطع کارشناسی به زبان اسپانیولی صورت می‌گیرد. در واقع، گزینه‌های پیش روی متقاضی برای انتخاب دانشگاه این مقطع به زبان انگلیسی بسیار محدود است.

همان‌طور که قبلا هم اشاره کردیم، پذیرش تحصیلی در مقطع کارشناسیِ دانشگاه های اسپانیا از طریق آزمون ورودی صورت می‌گیرد. در این آزمون مهارت‌هایی مانند زبان اسپانیایی، زبان انگلیسی، تاریخ و فرهنگ اسپانیا، ریاضی، شیمی، فیزیک و زیست مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

با کسب امتیاز لازم از آزمون ورودی متقاضی می‌توانند انتخاب رشته کند؛ به عبارتی دیگر، میزان امتیاز کسب شده از این آزمون در انتخاب رشته تاثیر مستقیمی دارد. برای ادامه تحصیل در رشته‌های مهندسی باید نمرات درخوری از دروس پایه کسب کرد.

در کنکور دانشگاه های اسپانیا بخشی به عنوان «تجزیه و تحلیل متن» وجود دارد؛ این بخش از امتحان به شما امکان انتخاب از بین دو متن به زبان اسپانیایی را می دهد تا با خواندن آن به سوالات درک مطلب مربوط به آن پاسخ دهید.

در بخشی از این آزمون درباره تاریخچه یا فلسفه اسپانیا نیز سوال می‎شود. انتخاب از بین این دو موضوع اختیاری است و زمان کافی برای آن به متقاضی تحصیل در اسپانیا داده می‌شود.

 بنابراین، علاوه‌بر دانش تخصصی باید اطلاعات کافی از تاریخ، فرهنگ و فلسفه این کشور را نیز کسب کرد.

یکی از بخش‌های این آزمون به ارزیابی مهارت زبان خارجی اختصاص یافته است. متقاضی می‌تواند با انتخاب از میان زبان‌های فرانسوی، انگلیسی، آلمانی، پرتغالی یا ایتالیایی به سوالات این بخش پاسخ دهد.

قسمت چهارم و آخر آزمون به علاقمندی متقاضی برای ادامه تحصیل بستگی دارد. در این بخش سوالات تخصصی در رابطه با علوم انسانی، هنرهای زیبا، موسیقی و موضوعات مرتبط با علم و فناوری به صورت چهارگزینه‌ای طراحی شده است.

در سیستم آکادمیک این کشور دوره‌هایی برای آمادگی آزمون طراحی شده است؛ در این دوره‌ها علاوه بر زبان اسپانیولی، بر درس‌های تخصصی دبیرستان هم مروری می‌شود. 

با شرکت در دوره‌های 5 تا 9 ماهه کالج آمادگی آزمون، متقاضی پذیرش تحصیلی شانس بیشتری در قبولی کنکور ورودی دانشگاه های اسپانیا دارد.

برای اخذ پذیرش تحصیلی دانشگاه های اسپانیا علاوه‌بر کارنامه آزمون ورودی با امتیاز مورد نیاز، به مدارک دیگری مانند اسکن ترجمه و اصل مدارک شناسایی، اسکن گذرنامه، عکس پرسنلی، اسکن اصل و ترجمه ریزنمرات دوره دبیرستان و پیش‌دانشگاهی، اسکن اصل و ترجمه مدرک دیپلم، رزومه تحصیلی، مدرک زبان انگلیسی برای شرکت در برخی دوره‌ها و … نیاز است.

معمولا برای پذیرش تحصیلی مقطع کارشناسی‌ارشد دانشگاه های اسپانیا آزمون ورودی در نظر گرفته نمی‌شود. برای این منظور باید مدارک و شرایط مورد نیاز دانشگاه گردآوری و به همراه فرم درخواست برای مسئولان پذیرش تحصیلی دانشجویان بین‌المللی ارسال شود.

تنوع رشته‌ها و برنامه‌های تحصیلی انگلیسی‌زبان در این مقطع بیشتر از مقطع پیشین است. به همین دلیل برای تحصیل در اسپانیا در مقطع لیسانس باید مدرک زبان انگلیسی با نمره متوسط به بالا ارائه شود.

 برای مثال کارنامه آزمون آیلتس با نمره 6.5 به بالا برای اثبات مهارت این زبان یا معادل آن در آزمون‌های دیگر مورد نیاز است.

مانند برنامه‌های دوره کارشناسی، شرایط ورود به دوره کارشناسی‌ارشد هم به قوانین دانشگاه و رشته تحصیلی بستگی دارد. در اکثر موارد، اسناد و مدارک تحصیلی مربوط به مقاطع پیشین شامل مدرک فارغ‌التحصیلی و ریزنمرات دوره لیسانس، کپی گذرنامه، توصیه‌نامه، انگیزه‌نامه و … نیاز است.

باید توجه داشت که اصل مدارک و ترجمه آن‌ها به تأیید وزارت دادگستری و وزارت کشور رسیده برسد تا در پروسه دریافت پذیرش تحصیلی و پس از آن در پرونده درخواست ویزای تحصیلی مشکلی به وجود نیاید.

تقریبا تمام مجموعه‌های آموزش عالی در هر دو ترم پاییز و تابستان پذیرش تحصیلی صادر می‌کنند؛ برای این منظور باید در بازه زمانی مشخصی که در سایت رسمی دانشگاه‌ها اعلام می‌شود، اقدام کرد.

 از آن‌جایی که طرفداران تحصیل در اسپانیا در این مقطع کم نیست، پیش از تکمیل ظرفیت پذیرش و ددلاین دانشگاه مدارک کامل خود را به ثبت برسانید.

با اینکه متقاضیان زیر 38 سال می‌توانند برای تحصیل در اسپانیا برای فوق لیسانس اقدام کنند، اما شانس افرادی که زیر 30 سال دارند، در هر دو مرحله پذیرش تحصیلی و ویزای تحصیلی اسپانیا بیشتر از سایرین است.

متقاضی مهاجرت تحصیلی برای تحصیل دکترا در اسپانیا باید پیش از ثبت درخواست پذیرش تحصیلی، با استادان راهنمای حوزه مطالعه خود وارد مکاتبه شود.

 در صورت ارائه ایده‌ای جذاب برای پروژه تحقیقاتی و جلب نظر سوپروایز، باید برای درخواست پذیرش تحصیلی و پس از آن ویزای تحصیلی اسپانیا اقدام کرد. 

به طور کلی، مقطع دکترا در سیستم آموزشی این کشور به دو مرحله مختلف تقسیم می‌شود؛ متقاضی مهاجرت تحصیلی در مرحله اول باید حدود 60 واحد درسی را به‌صورت تئوری بگذراند و پس از کسب امتیاز لازم از آزمون، وارد مرحله بعد یعنی پژوهش و تحقیقات مربوط به رساله شود.

 مرحله اول در دوره‌های تمام‌وقت حداکثر سه سال و در دوره‌های نیمه‌وقت حداکثر 5 سال زمان می‌برد؛ در حالی که مرحله دوم و به انجام رساندن پروژه تحقیقاتی باید در طول حداکثر دو سال به پایان برسد.

بسته به دانشگاه انتخابی، رشته تحقیقاتی و سایر مولفه‌های پذیرش دکترا در اسپانیا مدارک و شرایط مشخصی نیاز دارد؛ یکی از مهم‌ترین این شرایط ارائه مدارک فارغ‌التحصیلی از مقاطع پیشین مرتبط با رشته مورد نظر است.

 به عبارتی دیگر، متقاضی تحصیل در مقطع دکتری باید در رشته قبلی خود ادامه تحصیل دهد. 

یکی از پرطرفدارترین، طولانی‌ترین و دشوارترین رشته‌های مورد توجه متقاضیان مهاجرت تحصیلی، تحصیل در رشته‌های علوم پزشکی است.

 در بسیاری از مجموعه‌های آموزش عالی کشور اسپانیا این رشته تدریس می‌شود و برای دانشجویان خارجی هم پذیرش تحصیلی صادر می‌کنند.

رشته‌های زیرمجموعه علوم پزشکی به دو زبان انگلیسی و اسپانیولی یا ترکیبی از هر دو تدریس می‌شود، اما کسب مهارت لازم در زبان کشور مقصد در طول مراحل آموزش نیاز است.

 پیشنهاد می‌کنیم متقاضیان مهاجرت تحصیلی برای تحصیل در این رشته ابتدا تسلط لازم بر این زبان را پیدا کنند و پس از آن برای پذیرش تحصیلی اقدام کنند.

تحصیل در اسپانیا هم به رنک و رتبه و نوع دانشگاه، مقطع و رشته تحصیلی و دیگر فعالیت‌های جانبی بستگی دارد. به طور میانگین هزینه تحصیل در مقطع کارشناسی سالانه 750 تا 2500 یورو، و تحصیل در مقطع کارشناسی‌ارشد سالانه هزار تا 3500 یورو شهریه دارد. 

البته تحصیل در دانشگاه‌های خصوصی بسیار گران‌تر است و شهریه سالانه برخی از آن‌ها به 20 هزار یورو در سال هم می‌رسد.

با نگاهی بر واحدهای هر ترم، می‌توان در ثبت‌نام اولیه دوره کارشناسی 12 تا 30 یورو برای هر واحد، و به ترتیب در هر سال 25 تا 50 و 50 تا 100 یورو به ازای هر واحد درسی در نظر گرفت.